وکیل جرایم سایبری
وکیل سایبری یا همان جرایم رایانه ای یا جرایم اینترنتی هم توانایی حقوقی و اطلاعات کافی در باره قوانین و مقررات این حوزه را دارند. و هم تجربه کافی در دعاوی سایبری را دارند. انجام جرایم جدید با اختراع و به کارگیری رایانه ها انجام می گیرد. هر چند که همین اختراع باعث تسهیل یا تغییر ارتکاب جرایم سنتی نیز شد ولی اهمیت جرایم نو ظهور در این زمینه مطابق توجه متخصصین کیفری به اهمیت این اختراع شد.
دعاوی سایبری
با گسترش فضای مجازی و استفاده از اینترنت و تکنولوژی های مدرن این عرصه شاهد سوءاستفاده ها و معایبی نیز هستیم که گاها می توان گفت این موارد اجتناب ناپذیر است. و بایستی با دقت و آگاهی بیشتر از آن دوری کرد. اما گاها مواردی پیش می آید که در تعریف حقوقی به آن جرایم سایبری گفته می شود.
جرم رایانه ای
جرم رایانه ای در متن های قانونی تعریف نشده است، اغلب به برشمردن مصادیق آن اکتفا گردیده است. در جامع ترین سند بین المللی در این زمینه یعنی کنوانسیون جرائم سایبر ۲۰۰۱ بوداپست هم تعریفی از این جرائم ارائه شده است.
در نتیجه می توان جرائم رایانه ای را به 2 دسته جرائم رایانه ای سنتی (جرائمی می باشند که همان شرایط قانونی را دارند. و استفاده از رایانه تغییری در ماهیت این جرائم به وجود نیاورده است و جرائم رایانه ای مدرن که رایانه جزئی از ماهیت این جرائم است و پیش از اختراع رایانه امکان ارتکاب آن متصور نبود. و بوسیله قانون گذار اخیرا جرم انگاری گردیده است تقسیم کرد.
مجرم رایانه ای در محیط امن و در خفا با هزینه اندکی به ارتکاب این نوع جرائم می پردازد. پیشگیری از ارتکاب این جرائم و احقاق حقوق بزه دیدگان خاص این جرائم، نیا به آگاه سازی اشخاص و گروه های سنی گوناگون بوسیله حقوقدانان و دخالت وکلای متخصص در دادرسی های جرائم سایبری می باشد.
قطعا بزه دیده این جرم از علم تخصص در دفاع از خود ندارد. و وکیل جرایم سایبری متخصص در جریان طرح دعوا و دادرسی عادلانه خواهد عمل خواهد کرد. خود مجرم نیز می تواند از وکیل سایبری متخصص کمک بگیرد. و با احراز پشیمانی از عمل خویش، جریان دادرسی را به مسیر درست هدایت نماید.
مصادیق جرایم سایبری
در قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات از ماده ۷۲۹ به جرائم رایانه ای پرداخته شده است. جرایم سایبری با اشکال گوناگونی انجام می گیرد که عبارتند از: جرائم علیه شخصیت معنوی افراد، جرائم علیه اموال و همچنین علیه امنیت و آسایش عمومی.
ماده ۷۲۹
مصادیق جرایم سایبری در قانون این چنین تعیین شده است:
- دسترسی غیرمجاز به داده‌های رایانه‌ای یا مخابراتی حفاظت‌شده
- شنود غیرمجاز محتوای در حال انتقال ارتباطات غیرعمومی سامانه‌های رایانه‌ای، مخابراتی و امواج الکترومغناطیسی یا نوری
جاسوسی رایانه‌ای که خود شامل چند مورد است:
الف: دسترسی غیرمجاز به داده های سری در حال انتقال یا ذخیره‌شده.
ب: در دسترس قرار دادن غیرمجاز داده های سری در حال انتقال یا ذخیره‌شده.
د: نقض تدابیر امنیتی برای دسترسی به داده های سری.
ه: بی احتیاطی، بی مبالاتی، عدم رعایت تدابیر امنیتی از سوی مأموران مسئول حفاظت داده ها که منجر به دسترسی اشخاص بدون صلاحیت به داده های سری شود.
داده های سری منظور داده هایی است که افشای آن ها به امنیت کشور یا منابع ملی آسیب می رساند.
- جعل رایانه ای یا استفاده از داده های رایانه ای با علم به مجعول بودن آنها (جعل رایانه ای هرگونه تغییر و تحریف یا متوقف سازی غیر مجاز، داده های رایانه ای است که به ایجاد داده های نامعتبر منتهی شود یا برای به کارگیری آنها به منزله داده‌های معتبر، در راستای هدف غیر قانونی. )
- تخریب و اخلال در داده‌ها رایانه‌ای یا مخابراتی.
- سرقت رایانه‌ای (موضوع جرم سرقت رایانه‌ای محدوده وسیع‌تر از سرقت سنتی دارد چراکه اطلاعات و داده‌هایی که جنبه مالی هم ندارند را نیز، در بر می‌گیرد) و کلاهبرداری رایانه‌ای (وکیل کلاهبرداری ).
- انتشار، توزیع، معامله داده حاوی مطالب مستهجن یا تولید و نگهداری آنها به‌قصد تجارت یا افساد. تحریک و ترغیب و تهدید و تطمیع افراد برای دستیابی به محتویات مستهجن یا شیوه دستیابی به آنها را تسهیل نمودن یا آموزش دادن. ترغیب، تهدید، دعوت یا فریب افراد به ارتکاب جرائم منافی عفت یا استعمال مواد مخدر یا روان‌گردان یا خودکشی یا انحرافات جنسی یا اعمال خشونت‌آمیز یا تسهیل و آموزش آنها از طریق سامانه‌های رایانه‌ای مخابراتی. (این جرم را می توان جرم علیه عفت و اخلاق عمومی رایانه ای نامید.)
- هتک حیثیت افراد با انتشار فیلم و صوت و عکس دیگری با علم به تغییر یا تحریف آنها.
- انتشار صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی افراد بدون رضایت آنها به‌وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا در دسترس قرار دادن آن.
- انتشار اکاذیب و یا نقل‌قول از اشخاص حقیقی و حقوقی برخلاف حقیقت به‌وسیله سامانه‌های رایانه‌ای مخابراتی با قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی.
- بیشترین نوع این دسته از جرایم که در جامعه اتفاق می افتد، کپی کارتهای بانکی و اطلاعات ان از طریق دستگاه های اسکیمر می باشد، و مجرم با در دست داشتن کارت بانکی و رمز آن، اطلاعات کارت را روی کارت فیک کپی کرده و موجودی حساب صاحب کارت را برداشت می نماید.
- مورد دیگر این است که در مرزهای کشور اتفاق می افتد. و اتباع کشورهای دیگر که ساکن در ایران است برای تماس با خویشاوندان خود از کارت های تلفنی استفاده می کنند. و درصد کمی از مبلغ کارت مالیات تعلق یافته به دولت است.
- اما شرکتهای ارتباطاتی متخلف با نصب تجهیزات دریافت فرکانس در مرز و دور زدن مقررات دولت، خود به عنوان ارایه دهنده این خدمات مبلغ هنگفتی از این مصرف کنندگان دریافت می کنند. بدون اینکه وجهی بابت مالیات پرداخت نمایند.
وظایف وکیل جرایم سایبری
وکیل جرایم سایبری برای متمایز شدن از وکلا دیگر باید دارای ویژگی‌هایی باشد. یکی از مهم‌ترین ویژگی ها، آگاهی کامل در زمینه فضای سایبری و جرایم اینترنتی است. به دلیل گستردگی و پیچیدگی این حوزه، هر وکیل پایه یک دادگستری نمی تواند در تمام زمینه ها مسلط و حاذق باشد.
وکیل جرایم سایبری باید دارای مهارت کافی در فن بیان باشد. این مهارت به طور ویژه در پرونده های تخصصی، با تسلط کامل بر قوانین مربوطه و با استفاده از دانش و تجربه، و همچنین با استفاده از مهارت‌های فن بیان قوی و گویش مناسب، به وکیل کمک می‌کند تا حقوق موکل خود را به خوبی دفاع کند.
اهمیت مهارت فن بیان به اندازه‌ای زیاد است که در برخی موارد، مدارک و مستندات پرونده ممکن است گواه بر درستی ادعای شاکی باشند، اما اگر شاکی نتواند حرف خود را به خوبی ابراز کند. نتیجه مثبتی برای او به دست نخواهد آمد. بنابراین، وکیل با تجربه و ماهر می‌تواند با استفاده از قدرت فن بیان و دانش خود، نتیجه پرونده را به نفع موکل خود تغییر دهد.
بنابراین، وکیل جرایم سایبری باید تخصص در این حوزه را داشته باشد. و با همه جوانب آن آشنا باشد. این ویژگی ها او را از دیگر وکلا تمایز می دهد. علاوه بر این، وکیل جرایم سایبری بایستی دارای موارد دیگری نیز باشد که به آن ها می توان اشاره کرد.
- صبور بودن
- وقت شناسی
- اتخاذ بهترین دفاع و راهکار قانونی
- تسلط کامل به تمامی مراحل شکایت و تسلیم آن به مراجع قضایی
- داشتن وجدان کاری
مسئولیت کیفری داشتن شخص حقوقی در تحقق جرم رایانه ای
امکان مسئولیت کیفری داشتن افراد حقوقی پیش بینی گردیده است. زمانی که که جرم به نام و در راستای منافع آن ارتکاب شود. علاوه بر مقرر شدن ۳ تا ۶ برابر حداکثر جزای نقدی جرم ارتکابی، قانون مجازاتی را مخصوص افرادی حقوقی، معیین کرده است.
موضوع دیگر تعیین جزای نقدی یا تعطیلی موقت برای ارائه دهندگان خدمات دسترسی در صورت عدم فیلتر کردن عمدی محتوای مجرمانه یا بی مبالاتی در جمع بندی زمینه دسترسی به محتویات غیر قانونی داده ها.
کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه
به علت این قانون کار گروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در محل دادستانی کل کشور تشکیل می شود. وظایف این کمیته رسیدگی و تصمیم گیری نسبت به شکایات راجع به مصادیق فیلتر شده و تقدیم گزارش به روسای قوای سه گانه و شورای عالی امنیت ملی در خصوص روند فیلتر محتوای مجرمانه است. این کمیته ای با حضور وزارتخانه های اطلاعات، ارشاد، آموزش و پرورش، صدا و سیما، ارتباطات و سازمان تبلیغات اسلامی تشکیل گردید تا درباره فیلترینگ سایت ها تصمیم گیری نماید.
اقدامات لازم برای طرح دعوای سایبری
مراجعه به دادسرای تخصصی یا وکیل سایبریز و تقدیم درخواست شکایت و خرید تمبر آن و به همراه داشتن مدارک و ارائه تمام آن ها نیاز است. بعد پرونده تشکیل می شود و رسیدگی به جریان می افتد. به علت حساسیت پرونده و تخصصی بودن آن، موضوع به پلیس فتا نیز ارجاع می گردد. در حالی که فرد یا افراد مظنون از طرف شاکی معرفی نشوند. گروه های تخصصی پلیس فتا، شناسایی این افراد و پیگیری آن ها را برعهده خواهند داشت. پیگیری این دعوا از طریق وکیل جرایم سایبری متخصص و با تجربه مورد تاکید می باشد. چرا که اگر ادعای جرم اثبات نشود، در حکم افترا خواهد بود. و آثار سویی را برای شاکی دارد.