همه چیز درباره جرم رابطه نامشروع
مفاهیم و مصادیق مجازات رابطه نامشروع در هر جامعه بسته به شرایط و قوانین آن جامعه متفاوت است. در این متن، قصد داریم به مفهوم رابطه نامشروع در ایران، انواع مصادیق آن و مجازات های مرتبط با آن بپردازیم. با همراه وکیل در تبریز دکتر علی جاوید باشید.
منظور از رابطه نامشروع چیست؟
همانطور که اشاره شد، مفهوم رابطه نامشروع با توجه به فرهنگ، ارزشها و قوانین هر جامعهای متغیر است؛ اما به طور کلی، هرگاه زن و مرد نامحرم به برقراری ارتباطی خلاف قوانین و ارزشهای اجتماعی بپردازند و حریم خصوصی همدیگر را نقض کنند، مرتکب جرم رابطه نامشروع محسوب میشوند و به مجازات آن محکوم می شوند. به عبارت دیگر، هر نوع عملی که مغایر با موازین شرعی، قانونی و اجتماعی جامعه باشد، به عنوان جرم در نظر گرفته میشود. در کشور ما، با توجه به فرهنگ و قوانین موجود، رابطه زن و مرد حدود و مرزهای خاص خود را دارد.
احتمالاً بسیاری فکر میکنند که رابطه نامشروع تنها به برقراری رابطه جنسی کامل اشاره دارد، اما واقعیت این است که این گونه نیست. با توجه به قوانین جامعه ما، اگر دختر و پسری که نامحرم هستند، در یک خانه یا خودرو تنها باشند، با یکدیگر معاشرت کنند، به رستوران، پارک و سایر اماکن بروند، نیز مرتکب جرم رابطه نامشروع محسوب میشوند و به مجازات آن محکوم میشوند.
البته در این زمینه، بین حقوقدانان اختلاف نظر وجود دارد که آیا روابط سطحی و معاشرت ساده نیز بین زن و مرد، رابطه نامشروع هستند یا خیر. اما معمولاً دادستان یا قاضی دادگاه، این نوع روابط را نیز رابطه نامشروع میدانند و مرتکبین را به مجازات آن محکوم میکنند. به طور کلی، در فرهنگ ما، هرگونه رابطه جنسی، جسمی، کلامی و غیره که از حدود متعارف، شرعی و قانونی خود خارج شود، به عنوان مصداق تحقق جرم رابطه نامشروع محسوب میشود.
در بسیاری از کشورهای دیگر، به خصوص در کشورهای غیراسلامی که قوانین و فرهنگشان با کشور ما تفاوت دارد، روابط سطحی و ساده زن و مرد، به عنوان رابطه نامشروع شناخته نمیشوند. در حال حاضر، با پیشرفت فضای مجازی و شبکههای اجتماعی و آسانتر شدن برقراری این نوع روابط، متأسفانه شاهد افزایش روابط نامشروع بین جوانان جامعهمان هستیم.

آیا رابطه نامشروع در حقیقت همان زنا است؟
خیر. بسیاری از افراد فکر می کنند که جرم رابطه نامشروع به معنای جرم زنا است و این دو مفهوم به یک معنا است، اما واقعیت این است که این گونه نیست. زنا در واقع به معنای برقراری رابطه جنسی بین زن و مرد نامحرم است، اما همانطور که اشاره شد، رابطه نامشروع تنها به معنای رابطه جنسی نیست و در واقع هر نوع رابطه غیرمجاز شرعی و اجتماعی را شامل میشود. به عبارت دیگر، میتوان گفت زنا جزو روابط نامشروع است. اما وقتی از رابطه نامشروع صحبت میشود، منظور تنها عمل زنا نیست.
آیا جرم رابطه نامـشروع نیاز به شاکی خصوصی دارد؟
خیر. این جرم، جزو جرایمی است که قابلیت گذشت ندارد و دارای جنبه عمومی است. این جرم باعث نقض نظم، امنیت و عفت عمومی جامعه میشود و به همین دلیل، نیازی به وجود شاکی خصوصی ندارد. در صورتی که دادستان یا نیروهای انتظامی مصادیق مختلف این جرم را تشخیص دهند، اقدامات لازم را به عمل میآورند و قطعاً این موضوع را جدی پیگیری خواهند کرد.
چه اعمالی از مصادیق جرم رابطه نامشروع می باشد؟
با توجه به آنچه گفته شد، هرگونه عمل بین زن و مرد بالغ نامحرم که خارج از حدود شرعی، عرفی و قانونی باشد، به عنوان مصداق جرم رابطه نامشروع در نظر گرفته میشود. جرم زنا، تقلیل (بوسیدن) و مضاجعه (هم بستری یا هم آغوشی) تنها چند مثال از مصادیق رابطه نامشروع هستند و علاوه بر آن، اعمال دیگری نیز جز جرم رابطه نامشروع محسوب میشوند که در ادامه به آنها اشاره میکنیم:
- اقدام به تأسیس و راه اندازی مراکز فساد
- نوع پوششی که خلاف شرع و قانون بوده و سبب ایجاد فساد در جامعه گردد.
- چنانچه جرم زنا محقق گردد، اما تعداد شهود کمتر از ۴ نفر باشد یا کمتر از ۴ مرتبه اقرار صورت پذیرد.
- چنانچه دو نفر زن یا دو مرد بصورت برهنه در یک پوشش قرار بگیرند.
- انتشار عکس و فیلم های مبتذل و غیر قانونی در فضای مجازی
- چنانچه ارتکاب به اعمال حرام در دید عموم اتفاق بیفتد.
- ارتکاب به اعمالی که مخالف با عفت عمومی باشد.
- عدم رعایت حجاب شرعی و اسلامی بانوان در جامعه
لازم به ذکر است، روابط غیر قانونی و خارج از حد عرف در فضای مجازی نیز از مصادیق روابط نامشروع بوده و مجازات مربوطه را در پی خواهد داشت.
چگونه می توان جرم رابـطه نامشروع را اثبات کرد؟
- شهادت شهود
- وجود عکس یا فیلم
- اقرار
- شنود مکالمات
- پرینت پیامک ها
- علم قاضی
قاضی یا داستان مرجع قضایی مربوطه، تمامی شرایط، جوانب و اسناد و مدارک اثباتی ارائه شده را مورد بررسی قرار می دهد و سپس اقدام به صدور حکم می نماید.

در جرم رابطه نامشروع کدام مرجع قضایی صالح به رسیدگی است؟
روابط نامشروع شامل مصادیق و اعمال مختلفی است و مرجع قضایی صالح برای رسیدگی به این جرم، بسته به نوع عمل ارتکاب شده متفاوت است. اگر منظور از ارتکاب جرم روابط نامشروع، جرم زنا یعنی رابطه جنسی، هم آغوشی یا بوسیدن باشد، مرجع قضایی صالح برای رسیدگی به این جرم، دادگاه کیفری است و طرح دعوا از ابتدا در دادگاه صورت میگیرد. و اگر منظور از جرم روابط نامشروع، غیر از این اعمال باشد، طرح دعوا و تقدیم شکایت در صلاحیت دادسرا است.
لازم به ذکر است، مرجع قضایی صالح برای رسیدگی به جرایم زنا (رابطه جنسی خلاف شرع بین زن و مرد) و لواط (همجنسگرایی در مردان) دادگاه کیفری یک است و برای جرایمی مانند مساحقه (رابطه جنسی دو زن)، تفحیذ (رابطه جنسی دو مرد که کمتر از حد لواط باشد) و قوادی (شخصی که در جرایم نامشروع، واسطهگری مینماید)، مرجع قضایی صالح دادگاه کیفری دو است.
مجازات جرم رابطه نامـشروع چیست؟
قانونگذار در مورد مرتکبان جرم رابطه نامشروع (به جز جرم زنا) مجازات شلاق تا ۹۹ مرتبه ضربه را در نظر گرفته است. اما اگر یکی از طرفین اجبار و اکراه شده باشد، مجازاتی برای او نداشته و تنها اکراه کننده به مجازات خود محکوم خواهد شد. همچنین، در شرایط خاص، امکان تبدیل مجازات شلاق به جریمه نقدی نیز وجود دارد.
آیا با اثبات رابطه نامشروع، حق طلاق برای زن بوجود میآید؟
بله، در صورتی که زن با داشتن شواهد و مدارک اثباتی کافی، در مرجع قضایی مربوطه، رابطه نامشروع همسر خود را ثابت کند، حق طلاق به او صادر خواهد شد.
آیا با اثبات رابطه نامشروع، نفقه و مهریه به زن تعلق خواهد گرفت؟
بله. عده زیادی تصور می کنند، چنانچه زوج رابطه نامشروع همسر خود را در دادگاه اثبات کند، زن حق اخذ مهریه و نفقه را ندارد، اما این گونه نبوده و با این وجود در صورت وقوع طلاق و جدایی، باز هم زن مستحق اخذ نفقه گذشته و مهریه خود خواهد بود.