قانون سلب حضانت فرزند
حضانت فرزند در صورت ازدواج مجدد مادر در ماده 1170 قانون مدنی مطرح شده است. بر اساس این ماده، اگر مادر در مدتی که حضانت طفل با او است. مبتلا به جنون گردد یا با دیگری شوهر کند حق حضانت با پدر خواهد بود. بنابراین، و هرگاه مادری که حضانت طفل با او است، با دیگری ازدواج نماید، نگهداری طفل به پدر واگذار خواهد شد. دلیل این امر مشخص است، چرا که در اغلب موارد، مادر نمی تواند وظیفه نگهداری طفل را آنگونه که باید انجام دهد. و جمع بین وظایف ناشی از حضانت کودک و تکالیفی که عقد ازدواج جدید بر روی او می گذار، دشوار می باشد. به همین دلیل است که مطابق قانون، حضانت کودک در صورت ازدواج مجدد مادر، بر عهده پدر گذاشته می شود.
مراحل قانونی گرفتن حضانت فرزند
در صورتی که به دلیل عدم مراقبت و یا انحطاط اخلاقی پدر و مادری که فرزند تحت حضانت او است. صحت جسمی یا تربیت اخلاقی فرزند در معرض خطر باشد، دادگاه می تواند با تقاضای بستگان، قیم (سرپرست) و یا رئیس حوزه قضایی ترتیب شرایط بهتری را برای حضانت کودک اتخاذ کند.
شرایط سلب حضانت فرزند از پدر و مادر:
- عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادر
- اعتیاد زیاد به الکل، مواد مخدر و قمار
- معروفیت و سرشناس بودن در فساد اخلاقی و فحشا
- ابتلا به بیماری روانی به تشخیص پزشکی قانونی
- تکرار ضرب و جرح خارج از عرف
- سوء استفاده از فرزند یا اجبار او به ورود به مشاغل ضد اخلاقی
- جنون مادر
- ازدواج مجدد مادر
نکته اول: فاسد بودن مادر مانع ملاقات فرزند نخواهد شد، زیرا ملاقات فرزند حق فطری و طبیعی یک مادر است.
نکته دوم: اگر پدر فوت کرده باشد، ازدواج مجدد مادر موجب ضایع شدن حق حضانت وی نخواهد شد.
حضانت فرزند بعد از طلاق زوجین
پس از طلاق اگر زن و شوهر دارای فرزند باشند، اصلی ترین مسئله ای که با آن روبرو می شوند. سرنوشت فرزندان می باشد. وکیل برای طلاق در مشهد طلاق رابطه بین زوجین را از بین می برد. اما نمی تواند رابطه والدین و فرزندان را از بین ببرد. در بیشتر مواقع هر دو طرف خواستار دریافت حق نگهداری فرزندان برای خود هستند. و این مسأله موجب بروز اختلافات گسترده بین آن ها خواهد شد. این اختلافات منجر به مراجعه طرفین به دادگاه می شود. و دادگاه هم با توجه به قوانین در این رابطه تعیین تکلیف می نماید.
به موجب ماده ۱۱۶۹ اصلاحی قانون مدنی برای حضانت و نگهداری کودکی که والدین او جدا از یکدیگر زندگی می کنند، مادر تا سن ۷ سالگی اولویت دارد. و پس از آن با پدر است. وکیل حضانت در صورت اختلاف بعد از ۷ سالگی حضانت طفل با رعایت مصلحت وی به تشخیص دادگاه می باشد.
قانون جدید ملاقات فرزند بعد از طلاق
در موارد انحلال نکاح، مثل طلاق نیز دادگاه ضمن حکم در مورد حضانت باید درباره حق ملاقات تعیین تکلیف نماید.
ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده مقرر نموده است:
دادگاه باید ضمن رأی صادره در خصوص درخواست طلاق، با توجه به وابستگی عاطفی و مصلحت فرزند، ترتیب، زمان و مکان ملاقات وی با پدر و مادر و سایر بستگان را تعیین نماید.
بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند و ازدواج مجدد مادر
در صورتی که مادر هنگام طلاق در ازای بخشش مهریه حضانت طفل را از پدر گرفته است. و سپس ازدواج کند. نظر اکثریت حقوق دانان و رویه غالب دادگاه ها این گونه می باشد که هر چند توافق بر اساس اعمال حاکمیت اراده و شرایط ماده ۱۰ قانون مدنی نافذ می باشد. توان ایستادگی و مقابله با نص صریح قانون را ندارد. زیرا ماده ۱۱۷۰ قانون مدنی به صراحت بیان کرده است. که اگر مادر ازدواج مجدد داشته باشد. حضانت به پدر باز خواهد گشت. البته در این مورد باید به مفاد ماده ۴۵ قانون حمایت از خانواده هم پای بند بود.
مصلحت طفل
اگر مصلحت طفل ماندن در کنار مادر باشد، ازدواج مجدد مادر منجر به سلب حضانت از وی نمی شود. در این مورد اگر بعد از مدتی زن از عمل خود پشیمان گردد. و درخواست بازگشت مهریه را داشته باشد، از لحاظ قانونی دیگر نمیتواند به مهریه خود رجوع کند، مگر اینکه این اقدام با توافق شوهر صورت بگیرد.
مصادیق سلب حضانت از والدین
قانون مدنی، برخی از مصادیق عدم مواظبت و انحطاط اخلاقی والدین را نام برده است. بنابراین، در صورت وجود یک یا چند مورد از مصادیق ذکر شده در قانون، قاضی می تواند حکم به سلب حضانت از دارنده آن صادر کند. مصادیق عدم مواظبت و انحطاط اخلاقی والدین مطابق ماده 1173 شامل موارد زیر است :
- اعتیاد زیان آور به الکل، مواد مخدر و قمار
- اشتهار به فساد اخلاق و فحشا
- ابتلا به بیماری های روانی با تشخیص پزشک قانونی
- سو استفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشا، تکدی گری و قاچاق
- تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف
جلوگیری از ملاقات فرزند با ولی دیگر
ماده ۵۴ قانون حمایت خانواده در مورد جلوگیری از ملاقات با ولی که حضانت بر عهده او نیست بیان می نماید که: هرگاه مسئول حضانت از انجام تکالیف مقرر خودداری نماید یا مانع ملاقات طفل شود برای بار اول به پرداخت جزای نقدی درجه هفت و در صورت تکرار به حداکثر مجازات مذکور محکوم خواهد شد. وکیل ملاقات فرزند اگر انجام ملاقات موجب آسیب به کودک شود. به عنوان مثال ولی دچار بیمار روانی است. و خطری را متوجه فرزند می کند شخصی که حضانت طفل با او است می تواند با حکم دادگاه مانع از انجام ملاقات شود.