برخی افراد به طور مغرضانه و با سوء نیت اقدام به طرح دعوا یا شکایت واهی می کنند ، که تحت شرایطی می تواند این عمل جرم محسوب شود . در این صورت شخص به پرداخت جزای نقدی محکوم می شود . به همین خاطر ضروری است که افراد از نحوه اعاده حیثیت در شکایت واهی و تنظیم دادخواست و لایحه دفاعیه در این خصوص مطلع و آگاه باشند .
شکایت واهی
واهی در لغت به معنای بی اساس ، بیهوده و غیر واقع می باشد و منظور از دعوای واهی هم این است که ؛ شکایت بدون دلیل و مدرک و به قصد ضرر رساندن به دیگری باشد . به عبارت دیگر شکایت واهی به معنای اقدام به طرح دعوا بدون دلیل یا مدرک قانونی معتبر است . به عنوان مثال شخصی به منظور اذیت و آزار دیگری ادعا می کند که طرف مقابل به او بدهی داشته ولی مبلغی را پرداخت نکرده است به همین خاطر برعلیه او اقدام به طرح دعوا می کند ولی اگر برای اثبات این ادعای خود هیچ مدرک یا شواهد قانونی نداشته باشد در این صورت باید این شکایت را یک دعوای واهی و بی اساس دانست . باید توجه داشت که در ماده 109 قانون آیین دادرسی مدنی ، قانون گذار این حق را به خوانده داده است که از خواهان می تواند مبلغی را دریافت کند تا در صورت شکست در دعوا خسارت دادرسی وارده از قبیل ؛ حق الوکاله ، هزینه دادرسی و . . . از محل آن جبران شود . این افراد بایستی از نحوه پس گرفتن شکایت نیز مطلع باشند .
مجازات شکایت واهی
اگر شخصی اقدام به تعریف شکایت واهی نمود ، به یک سری مجازات محکوم خواهد شد . تبصره ماده 109 قانون آیین دادرسی مدنی در این خصوص مقرر می دارد :« چنانچه بر دادگاه محرز شود که منظور از اقامه دعوا تاخیر در انجام تعهد یا ایذای طرف و یا غرض ورزی بوده ، دادگاه مکلف است در ضمن صدور حکم یا قرار ، خواهان را به تادیه سه برابر هزینه دادرسی به نفع دولت محکوم نماید.» بنابراین چنانچه دادگاه احراز کند که دعوای خواهان به صورت واهی اقامه شده و هیچ گونه دلیل و مدرکی مبنی بر اثبات ادعای خود نداشته باشد با وحدت ملاک از تبصره ماده 109 قانون آیین دادرسی مدنی ، خواهان را به پرداخت سه برابر هزینه دادرسی محکوم می کند البته باید توجه داشت در این مورد لازم است که برای دادگاه ثابت شود که هدف خواهان از طرح دعوای واهی اطاله دادرسی و تضییع حقوق خوانده می باشد . علاوه بر این در قانون مجازات اسلامی هم برای شکایت واهی ، مجازات های مختلفی پیش بینی شده است که ماده 697 قانون که معروف به ماده قانونی شکایت واهی است ؛ بیان می کند :« هر کس به وسیله اوراق چاپی یا خطی یا به وسیله درج در روزنامه و جرائد یا نطق در مجامع یا به هر وسیله دیگر به کسی امری را صریحاً نسبت دهد یا آنها را منتشر نماید که مطابق قانون آن امر جرم محسوب می شود و نتواند صحت آن اسناد را ثابت نماید جز در مواردی که موجب حد است به جزای نقدی درجه شش محکوم خواهد شد.» بنابراین دادگاه کیفری در صورتی که شکایت را واهی تشخیص دهد ، شاکی را به پرداخت جزای نقدی بیشتر از 6 میلیون تومان تا 24 میلیون تومان محکوم می کند . اعاده حیثیت در شکایت واهی کاملا ممکن و در دسترس است .
دفاع در برابر شکایت واهی با داشتن وکیل حرفه ای
ممکن است نیاز باشد تا بدانید در مواقعی که شخصی بدون داشتن دلیل و مدرک ؛ اقدام به طرح دعوای واهی کیفری یا حقوقی نماید ، دفاع در برابر شکایت واهی چگونه است ؟ این موضوع به این دلیل برای اشخاص حائز اهمیت است که طرح شکایت علیه آنها حتی اگر شکایت بیمورد و غیرواقعی باشد نیز، سبب سوء برداشت دیگران خواهد شد . به همین دلیل لازم است تا در این باره توضیحاتی ذکر شود که آیا اعاده حیثیت در مقابل چنین شکایتی ممکن است یا خیر . در پاسخ به این پرسش باید گفت که اولاً رفع این سوء برداشت اصلاً کار راحتی نیست ، اما قانونگذار این حق را به متضرر داده است که از حیثیت خود در برابر دعوای واهی دفاع و اقدام به اعاده حیثیت نماید . توجه داشته باشید که بهصورت کلی ، قانونگذار اشخاصی که سبب آسیب به جان ، مال یا حیثیت دیگران میشوند را ملزم به جبران خسارات مادی و معنوی وارده میداند . به عبارت دیگر، اعاده حیثیت سبب بازگشت اعتبار معنوی شخصی میشود که خوانده یا متهم شکایت واهی بوده است . با توجه به این توضیحات میتوان نتیجه گرفت که اگر شخصی اقدام به طرح دعوا یا شکایت واهی نماید این کار بیپاسخ نبوده و امکان دفاع در برابر شکایت واهی و اعاده حیثثیت برای طرف مقابل وجود خواهد داشت . برای اطلاع کامل از این روند دفاع کردن ، می توانید از یک وکیل حرفه ای بهره ببرید ، چرا که آنها بر تمامی قوانین و ماده های آیین نامه ، به طور کامل واقف هستند .