طلاق در دوران بارداری
طلاق در دوران بارداری تفاوتی در احکام و شرایط با طلاق زن غیر حامله ندارد و طلاق در زمان بارداری ممکن می باشد. من جمله شرایط جدا شدن از همسر باردار به این صورت است که عده طلاق زن حامله با زایمان به پایان می رسد. و نفقه او تا آن زمان بر عهده مرد می باشد همچنین حضانت فرزند تا ۷ سالگی با مادر و پس از آن تا زمان بلوغ با پدر می باشد.
ممکن است زن و شوهر دیگر امکان و یا تمایل به زندگی مشترک نداشته باشند و بخواهند با طلاق گرفتن به این فصل از زندگی خود پایان دهند. برای این کار آنها بایستی به دادگاه خانواده مراجعه نمایند و بعد از آن دادگاه علل اختلاف آنها را بررسی می نماید و با توجه به آن حکم مناسب را صادر می نماید.
هنگام بارداری هم هرچند کم، ممکن است مواردی اتفاق بیوفتد که زن و شوهر دیگر قادر به زندگی با یکدیگر نباشند و بخواهند طلاق بگیرند. نظام حقوق خانواده ایران با نظر به فقه اسلامی در خیلی از موارد از جمله نفقه و حضانت فرزندان در طلاق زن باردار احکام به خصوصی را دارد که نیاز است در موارد طلاق زن حامله مورد توجه قرار بگیرد.
آیا زن حامله را می توان طلاق داد؟
طلاق یک نوع ایقاع است به معنا که یک عمل حقوقی یک طرفه که اغلب از طرف مرد انجام می گیرد. که موجب پایان ازدواج و انحلال عقد نکاح بین زن و شوهر می گردد. جهت طلاق زن حامله، مانع شرعی یا قانونی وجود ندارد و شوهر، یا زن در شرایطی یا هر دو بصورت توافقی میتوانند در صورت باردار بودن زن هم به دادگاه مراجعه نمایند و حکم طلاق یا گواهی عدم امکان سازش دریافت نمایند.
در احکام چگونگی و شرایط جدا شدن از همسر باردار تفاوتی با طلاق در زمان دیگر وجود ندارد و فقط تفاوت آن در مدت زمان نگهداری عده میباشد به این معنی اگر زن بخواهد ازدواج مجدد داشته باشد. بایستی یک مدت زمانی از طلاق او بگذرد و این مدت زمان در صورت بارداری او با زمانی که باردار نمی باشد متفاوت است و در ادامه مطلب به تفضیل به آن پرداخته شده است.
درخواست طلاق از طرف زن حامله
حق طلاق در نظام حقوقی ایران با مرد می باشد. با این حال در شرایطی پیش بینی گردیده است که زن هم می تواند درخواست طلاق از دادگاه نماید. شرایط طلاق از طرف زن شامل داشتن وکالت در طلاق عدم پرداخت نفقه از سوی شوهر، عسر و حرج زوجه، غیبت شوهر بیش از ۴ سال می باشد که در حالتی که او بتواند صحت این مسائل را به دادگاه ثابت نماید. دادگاه حکم طلاق را صادر می نماید و به استناد آن میتواند از شوهرش طلاق بگیرد.
همچنین تفاوتی میان درخواست طلاق زن حامله و غیر حامله نیست و در حالتی که شرایط ذکر شده محقق و به دادگاه اثبات گردد. او میتواند از دادگاه درخواست طلاق نماید.
طلاق توافقی در دوران بارداری
زوجین میتوانند به هر علتی که تمایل دارند با توافق از همدیگر جدا شوند و این توافق ها میتواند در حوزه های مهریه، حضانت و نفقه باشد. و از این راه به دادگاه جهت گواهی عدم سازش مراجعه می نمایند و دادگاه هم این توافق را محترم و مورد تایید می داند. در تنظیم دادخواست طلاق توافقی تفاوتی میان شرایط جدا شدن از همسر باردار هنگامی که زن باردار نمی باشد وجود ندارد با این حال در صورت حامله بودن زن، زوجین بایستی درباره ی موارد هزینه های زایمان، نفقه زن و حضانت فرزند به توافق برسند.
طلاق از طرف شوهر در زمان بارداری زن
بر اساس قانون ایران مرد هر زمان که اراده کند میتواند از دادگاه چه به دلایل موجه وچه غیر موجه، درخواست صدور گواهی عدم امکان سازش و طلاق نماید. حتی اگر زن مخالفت نماید. و همانگونه که بیان کردیم تفاوتی میان احکام طلاق در هنگام حاملگی و غیر حاملگی وجود ندارد و در نهایت مرد میتواند به شرط پرداخت حقوق مالی زن باردار، او را طلاق بدهد.
شرایط طلاق زن حامله
روند رسیدگی به طلاق با دادن دادخواست طلاق توافقی و یا از طرف مرد و یا صدور گواهی عدم امکان سازش از طرف یکی از زوجین یا هر دوی آنها به دادگاه خانواده شروع می شود. دادگاه با بررسی وضعیت زوجین آنها را به مرکز مشاوره خانواده ارجاع می دهد و آنها را به سازش دعوت می نماید. بعد از مشاوره در حالتی که زن و شوهر از تصمیم خود باز نگشته باشند، دادگاه در این زمینه تصمیم می گیرد. طلاق زن حامله هم از این زمینه مستثنا نمی باشد و همان روندی را طی می نماید که او حامله نباشد.
فقط تفاوت در شرایط جدا شدن از همسر باردار این است که در حالتی که زن و شوهر درخواست طلاق توافقی داشته باشند، بایستی درباره ی حضانت فرزند، هزینه های زایمان و نفقه زن تصمیم گیری و تعیین تکلیف نمایند.
طلاق زن حامله کدام نوع طلاق است؟
“طلاق بر دو قسم می باشد. بائن و رجعی.” قانون مدنی ماده 1143 طلاق را از لحاظ امکان بازگشتن به زندگی مشترک، به دو دسته تقسیم می نماید و در مواد بعد هم به تعریف آن می پردازد: “در طلاق بائن برای شوهر حق رجوع نمی باشد.” و در طلاق رجعی، شوهر میتواند در طول مدت عده که در ادامه به تعریف آن می پردازیم به زن رجوع نماید و بدون اینکه نیاز باشد مجددا ازدواج نمایند. زندگی مشترک شان را از سر بگیرند.
طلاق بائن موجب از بین رفتن رابطه زوجیت می شود و دیگر با عمل رجوع، که میتواند شامل هر کلام یا رفتاری باشد، نمیتوان به زندگی مشترک بازگشت. مصادیق طلاق بائن در قانون مدنی ماده 1145منحصر شده است و جز در موارد زیر امکان پذیر نمی باشد:
- طلاقی که پیش از نزدیکی واقع گردد
- طلاق یائسه
- طلاق خلع و مبارات مادام که زن رجوع به عوض نکرده باشد.
- سومین طلاق که پس از سه وصلت متوالی انجام گیرد اعم از این که وصلت در نهایت رجوع باشد یا در نهایت نکاح جدید
همانگونه که بیان شد مصادیق طلاق بائن در قانون به انحصار ذکر شده است که شامل طلاق زن حامله نمی باشد. بیشتر طلاق ها از نوع رجعی است و زن و شوهر در صورت پشیمانی میتوانند به زندگی مشترک بازگردند و با این حال در حالتی که زن وکالت در طلاق نداشته باشد و درخواست حکم طلاق از دادگاه داشته باشد. طلاقی که از آن حاصل می گردد، بائن است.
طلاق در روارن بارداری، طلاق رجعی است اما اگر زن بدون داشتن حق طلاق در خواست طلاق داده و دادگاه حکم به طلاق بدهد. طلاق زن حامله بائن خواهد بود.
آثار طلاق در زن باردار
ماده31 قانون حمایت از خانواده به دلیل آثاری که بارداری زن در زمان طلاق بر اتفاقات پس از آن دارد، دفاتر ثبت ازدواج و طلاق را ملزم می نماید تا گواهی مبنی بر باردار بودن یا نبودن، زن ارائه نمایند: “ارائه گواهی پزشک ذی صلاح درباره ی وجود جنین یا عدم آن برای ثبت طلاق الزامی می باشد.” همچنین تاثیراتی که حاملگی بر زندگی بعد از طلاق دارد، میتوان به تفاوت در عده، نفقه و حضانت فرزندان اشاره داشت.
عده طلاق در دوران بارداری
عده مهلتی می باشد که زن پس از طلاق بایستی صبر کند تا بتواند دوباره ازدواج نماید. قانون مدنی در تعریف آن می گوید:” عده عبارت است از مدتی که تا انقضای آن زنی که عقد نکاح او منحل شده است نمی تواند شوهر دیگر اختیار نماید.” فلسفه وجود عده از اینجا نشات می گیرد که اگر زن بلافاصله ازدواج نموده و سپس حامله بشود. در نسب و اینکه چه کسی پدر آن فرزند می باشد شبهه بوجود می آید. عده زن باردار تا زمان به دنیا آمدن فررند او طول می کشد و بعد از آن مانعی برای ازدواج مجدد نیست.
نفقه زن باردار بعد از طلاق
نفقه عبارت است از همه نیاز های متعارف زن برای زندگی از جمله خوراک، مسکن و پوشاک و این چنین که بر عهده شوهر می باشد. بر اساس ویژگی های زن با توجه به عرف جامعه تعیین می گردد. با قطع رابطه زوجیت و بعد از طلاق، وظیفه پرداخت نفقه هم از دوش مرد برداشته می شود. این در حالی است که نفقه زن حامله حتی پس از پایان ازدواج آن ها تا زمان زایمان بر مرد واجب است. و بعد از وضع حمل پرداخت نفقه فرزند، وظیفه پدر او است.
حضانت فرزند بعد از طلاق در دوران بارداری
حضانت فرزند تا هفت سالگی برای مادر است مگر اینکه طی وکالتنامه ای بین والدین توافق دیگری شود. مادر حضانت فرزند را نپذیرد و یا اینکه یکی از شرایط سلب حضانت از مادر همانند اعتیاد او وجود داشته باشد. و بعد از هفت سالگی، حضانت فرزندان تا بلوغ شرعی فرزندان ( دختران در 9 سالگی و پسران در 15 سالگی ) با پدر خواهد بود. و بعد از بلوغ انتخاب اینکه با کدام والد زندگی کنند با فرزند خواهد بود.